Archiwum Rodziny Wasilewskich i Karolaków

Stanisław Karolak (1931–2009) był językoznawcą, romanistą i slawistą związanym zawodowo m.in. z Uniwersytetem Warszawskim. Pasję do języków przejął od księdza Marcelego Kossakowskiego, proboszcza parafii pw. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie,  gdzie jako mały chłopiec był ministrantem. Proboszcz uczył go łaciny i greki. Pierwszą żonę Danutę Wasilewską poznał w czasie studiów językowych na Uniwersytecie Warszawskim. Mieli dwie córki, Monikę i Agnieszkę.

Danuta Wasilewska (1931–1997) była wieloletnią wykładowczynią Instytutu Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców „Polonicum” Uniwersytetu Warszawskiego oraz współautorką podręczników języka polskiego: Polnisch für Fortgeschrittene (1974), My goworim i czitajem po-polski (1984) oraz Uczymy się polskiego, który wydany został w polskiej, angielskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej i rosyjskiej wersji językowej. W czasie II wojny światowej została wywieziona wraz z matką do Kazachstanu, skąd wróciły do Polski w 1947 r. Po wojnie ukończyła rusycystykę na Uniwersytecie Warszawskim oraz Państwową Średnią Szkołę Muzyczną nr 1 w Warszawie, gdzie uczyła się m.in. z Jadwigą Mackiewicz (znaną jako „ciocia Jadzia”) i Romualdem Miazgą (pedagogiem, chórmistrzem, dyrygentem).

Romuald Wasilewski (1906–1991) z zawodu był inżynierem drogownictwa. Podczas II wojny światowej był więziony w obozach w rejonie Archangielska i więzieniach śledczych NKWD. Jako dowódca korpusu łączności Polskich Sił Zbrojnych ZSRR (Armii Andersa) przebył cały szlak bojowy, który zakończył w Londynie. W styczniu 1946 roku złożył wniosek o powrót do kraju. Powrót do Polski był warunkiem zwolnienia jego żony Józefy Wasilewskiej i córki Danuty Wasilewskiej ze zsyłki w Kazachstanie. Po wojnie i okresie represjonowania w latach 50. pracował jako inżynier drogownictwa w Zarządzie Dróg Publicznych w Warszawie.

Józefa Wasilewska z d. Luberacka (1909–1981) została aresztowana wiosną 1940 r. (kilka tygodni po zatrzymaniu męża) i wraz z córką Danutą Wasilewską wywieziono ją do Kazachstanu. Podczas zesłania była inicjatorką i założycielką szkoły polskiej w Kazachstanie. Po powrocie do kraju w 1947 r. pracowała jako kierowniczka administracji budynków komunalnych Nowolipki. Jej pracę zawodową przerwał ciężki wypadek, po którym nie mogła powrócić do pracy. ZUS nigdy nie przyznał jej prawa do renty ani do emerytury.

Stanisława Karolak z d. Buczyńska urodziła się w 1907 roku w Rudzie Guzowskiej (obecnie część Żyrardowa). Żyła i zmarła w Żyrardowie.

Stefan Karolak urodził się w 1902 roku w Rudzie Guzowskiej. Był pracownikiem kolei państwowych. Żył i zmarł w Żyrardowie.

Film zrealizowany zimą, około 1967 lub 1968 roku, w Zakopanem. Monika i jej mama, Danuta, wygłupiają się w lesie, strącając śnieg z gałęzi drzew. Agnieszka spaceruje z mamą i babcią, Stanisławą Karolak. Kobiety przystają przy prawie całkowicie zasypanym samochodzie. Agnieszką zjeżdża z tatą na sankach, w tle widać biegnącą w stronę syna i wnuczki Stanisławę. Rodzina spędza czas na oślej łączce przy Domach Pracy Twórczej ZAiKS-u „Orlik” i „Halama”. Monika uczy się jeździć na nartach, a Agnieszka z mamą zjeżdża na sankach.

(AT)